รู้จัก Regenerative Marketing ที่ช่วยธุรกิจให้เติบโต และดูแลโลกไปพร้อมกัน

Regenerative Marketing คืออะไร?

จุดเด่นของ Regenerative Marketing

เมื่อโลกเผชิญกับความท้าทายต่างๆ ทั้งด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคมพร้อมกัน การทำการตลาดแบบเดิมๆ ที่เน้นแค่การเติบโตของยอดขายอาจไม่เพียงพออีกต่อไป เพราะแม้ยอดขายจะพุ่งขึ้น แต่หากเป็นการสร้างผลกระทบเชิงลบต่อโลกหรือขาดการเชื่อมโยงกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย (stakeholders) ธุรกิจก็อาจเผชิญแรงต้านที่รุนแรงจากสังคม จนเสื่อมความเชื่อมั่นและขาดความยั่งยืนในระยะยาว นั่นคือเหตุผลที่การตลาดเชิงฟื้นฟูเข้ามาเป็นทางเลือกใหม่ของแบรนด์ที่ต้องการมากกว่าแค่ “การอยู่รอด” แต่ต้องการ “เติบโตไปพร้อมกับโลก” ด้วยหลักคิดที่ว่า “ธุรกิจไม่ได้อยู่เหนือระบบนิเวศ แต่ทั้งหมดคือส่วนเดียวกัน” การตลาดเชิงฟื้นฟูไม่ได้เน้นเพียงการลดผลกระทบเชิงลบ แต่ยังก้าวไปอีกขั้นด้วยการ “ฟื้นฟู” “สร้างสรรค์” และ “คืนคุณค่า” ให้กับระบบต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นธรรมชาติ ชุมชน หรือเศรษฐกิจในระดับมหภาค ซึ่งจุดเด่นสำคัญของการตลาดเชิงฟื้นฟู มีดังนี้ครับ

1. มองระยะยาว ไม่ใช่แค่ยอดขายในไตรมาสหน้า

หนึ่งในข้อแตกต่างสำคัญของ การตลาดเชิงฟื้นฟู คือ การมองภาพใหญ่และให้ความสำคัญกับผลกระทบระยะยาวมากกว่าผลลัพธ์เฉพาะหน้า แทนที่จะถามว่า “ไตรมาสหน้าจะมียอดขายเพิ่มเท่าไร?” นักการตลาดเชิงฟื้นฟูมักจะตั้งคำถามว่า 

• ผลิตภัณฑ์ของเราเปลี่ยนพฤติกรรมผู้บริโภคในทางที่ดีขึ้นหรือไม่?
• การดำเนินธุรกิจของเราส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่าหรือเปล่า?
• เราสร้างความสัมพันธ์ที่ยั่งยืนกับลูกค้าและชุมชนหรือยัง?

ตัวอย่างเช่น บริษัทด้านอาหารที่สนับสนุน “เกษตรกรรมเชิงนิเวศ” อาจใช้เวลาหลายปีในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ร่วมกับเกษตรกร แต่ผลลัพธ์ที่ได้ คือห่วงโซ่อุปทานที่ยั่งยืน ราคาวัตถุดิบที่มั่นคง และการยอมรับจากผู้บริโภคที่ให้คุณค่ากับสิ่งแวดล้อม นอกจากนี้ การมองระยะยาวยังช่วยลดความเสี่ยงในอนาคต เช่น ความไม่แน่นอนของราคาพลังงาน หรือการเปลี่ยนแปลงกฎหมายด้านสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

2. มุ่งเน้นการคืนคุณค่าให้กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งหมด (Stakeholders)

การตลาดแบบเดิมมักเน้นตอบสนองความคาดหวังของผู้ถือหุ้นเป็นหลัก แต่ การตลาดเชิงฟื้นฟู ขยายขอบเขตออกไปให้ครอบคลุมต่อ “ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย” (Stakeholders) อีกด้วย เช่น

• พนักงานที่ต้องการสภาพแวดล้อมการทำงานที่ยุติธรรมและมีความหมาย
• ซัพพลายเออร์ที่ควรได้รับการพัฒนาและปฏิบัติอย่างเป็นธรรม
• ชุมชนท้องถิ่นที่ธุรกิจเข้าไปดำเนินการ
• ธรรมชาติที่ต้องได้รับการเคารพและฟื้นฟู
• ลูกค้าที่ต้องการสินค้าและบริการที่โปร่งใส มีจริยธรรม และปลอดภัย

ตัวอย่างที่ดี คือ แบรนด์แฟชั่นที่ร่วมมือกับช่างฝีมือในชุมชนห่างไกล โดยให้โอกาสพวกเขามีรายได้ที่เป็นธรรมและยังสื่อสารคุณค่าของงานฝีมือแบบดั้งเดิมให้โลกรู้ ในขณะเดียวกัน แบรนด์ก็ได้รับความน่าเชื่อถือในฐานะผู้นำด้านแฟชั่นอย่างรับผิดชอบ แนวทางนี้ไม่เพียงแค่ลดแรงต้านจากสังคมแต่ยังสร้างพันธมิตรที่แข็งแกร่งในระยะยาวได้อีกด้วย

3. เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน ไม่ใช่แค่บริจาค

ในอดีต หลายแบรนด์ใช้กลยุทธ์ CSR หรือความรับผิดชอบต่อสังคมในรูปแบบของการบริจาค เช่น เงินทุน อุปกรณ์ หรือทุนการศึกษา แม้เป็นสิ่งที่ดี แต่ก็ยังคงมีลักษณะของการให้แบบ “บนลงล่าง” หรือเป็นกิจกรรมชั่วคราวที่แยกขาดจากกิจกรรมหลักของธุรกิจ ใน การตลาดเชิงฟื้นฟู การสร้าง “ความร่วมมือ” กับชุมชนถือเป็นหัวใจสำคัญ เพราะการพัฒนาอย่างแท้จริงต้องเริ่มจากความเข้าใจ ความไว้วางใจ และการมีส่วนร่วม ตัวอย่างเช่น 

• โครงการส่งเสริมให้ชุมชนออกแบบผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นร่วมกับแบรนด์
• การให้ชาวบ้านมีส่วนร่วมในโครงการฟื้นฟูป่า โดยให้ผลตอบแทนเป็นรายได้ในระยะยาว
• การสร้างศูนย์การเรียนรู้ร่วมกับชุมชนเพื่อต่อยอดองค์ความรู้ท้องถิ่น

แนวคิดนี้ไม่เพียงแค่ช่วยชุมชนให้เข้มแข็ง แต่ยังช่วยให้ธุรกิจเข้าใจรากของวัฒนธรรมท้องถิ่น สามารถออกแบบผลิตภัณฑ์/บริการที่ตรงใจมากขึ้น และได้รับการสนับสนุนจากฐานผู้บริโภคอย่างเหนียวแน่น

4. ใช้ธรรมชาติเป็นต้นแบบของระบบที่หมุนเวียนและยืดหยุ่น

ธรรมชาติ คือ ระบบที่มีประสิทธิภาพที่สุดระบบหนึ่งของโลก ไม่มีของเสีย ทรัพยากรหมุนเวียนได้ และทุกสิ่งล้วนเกี่ยวข้องกันอย่างสมดุล การตลาดเชิงฟื้นฟู จึงใช้หลักการเดียวกับ “ระบบนิเวศ” มาประยุกต์กับธุรกิจ เช่น

•  ออกแบบสินค้าให้สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ (circular design)
• เลือกวัตถุดิบที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมต่ำ หรือสามารถปลูกทดแทนได้
• ใช้พลังงานหมุนเวียน เช่น โซลาร์เซลล์ พลังลม หรือ ชีวมวล
• ลดการขนส่งที่ไม่จำเป็นโดยใช้เครือข่ายผู้ผลิตในพื้นที่

ตัวอย่างเช่น แบรนด์เครื่องสำอางบางรายเลือกใช้บรรจุภัณฑ์ที่สามารถเติมซ้ำได้ (refillable packaging) และตั้งจุดรีไซเคิลในห้างสรรพสินค้าทั่วประเทศ เพื่อให้เกิดการหมุนเวียนทรัพยากรอย่างแท้จริง แทนที่จะสร้างของเสียใหม่ทุกครั้ง หลักการธรรมชาตินี้ยังรวมถึง “ความยืดหยุ่น” ซึ่งหมายถึง การที่ธุรกิจต้องพร้อมปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลง เช่น โรคระบาด ภัยธรรมชาติ หรือพฤติกรรมผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว การเรียนรู้จากธรรมชาติจะทำให้แบรนด์มีโครงสร้างที่ยั่งยืนมากขึ้นในโลกยุคใหม่

สรุปแล้วการใช้ การตลาดเชิงฟื้นฟู ไม่ใช่แค่ “กลยุทธ์เสริม” แต่ คือการเปลี่ยน “รากฐานความคิด” ว่าธุรกิจไม่ควรเติบโตเพียงลำพัง หากแต่ต้องเติบโตไปพร้อมกับโลก ชุมชน และระบบนิเวศที่เกี่ยวข้อง เมื่อแบรนด์ฟื้นฟูโลกได้มากขึ้นก็ยิ่งได้รับความไว้วางใจมากขึ้นเช่นกัน ทั้งจากผู้บริโภค นักลงทุน พันธมิตร และพนักงาน ผลลัพธ์จึงไม่ใช่แค่ “กำไร” ที่ยั่งยืน แต่ยังเป็น “คุณค่า” ที่ไม่มีวันหมดอายุ

ประโยชน์ของ Regenerative Marketing